Praktische info
Somatic Experiencing
Wat is Somatic Experiencing (SE)?
Somatic Experiencing is een lichaamsgerichte traumabehandeling. Dat is natuurlijk een heel korte beschrijving die verder weinigzeggend is. Verschillende traumabehandelingen leggen de focus op het verwerken van bepaalde herinneringen en dit doet SE niet.
Trauma wordt binnen deze benadering niet bekeken als de herinnering aan een bepaalde gebeurtenis, maar wel als het effect/gevolg dat die gebeurtenis op het lichaam had/heeft. Bij onveiligheid reageert ons zenuwstelsel op drie manieren: vechten, vluchten of bevriezen. Dit activeert heel wat energie in ons lichaam en roept daarnaast allerlei emoties op zoals angst, woede en hulpeloosheid.
Wanneer het ons lukt om effectief te vechten tegen en/of te vluchten van de situatie, kan al deze geactiveerde energie zich ontladen en zal er geen trauma ontstaan.
Wanneer onze vecht-vluchtreactie verhinderd/onmogelijk gemaakt wordt, dan zullen die energie en de daaraan gekoppelde emoties alleen maar oplopen.
Uiteindelijk wordt het zenuwstelsel hierdoor overweldigd en zullen we bevriezen.
De energie die zich heeft opgestapeld kan hierna niet meer zo gemakkelijk ‘vanzelf’ ontladen, en zet zich ‘vast’ in het lichaam. Dit is trauma. Met Somatic Experiencing helpen we het lichaam om te ontladen.
Welke gebeurtenissen kunnen traumatisch zijn?
In het kort: elke situatie die onveiligheid oproept en waarin ons zenuwstelsel niet heeft kunnen reageren op een adequate manier. Er hoeft zelfs geen herinnering aanwezig te zijn.
Van bepaalde traumatische gebeurtenissen in onze kindertijd hebben we geen herinnering en zelfs op latere leeftijd kan het gebeuren dat we niet meer weten wat er gebeurd is omdat ons brein deze herinneringen geblokkeerd heeft.
Het lichaam daarentegen herinnert het zich wel.
Enkele voorbeelden kunnen zijn:
- Verlies van belangrijke anderen
- Misbruik
- Auto- en fietsaccidenten (met en zonder levensgevaar/lichamelijke letsels)
- Het slachtoffer zijn van pesten
- Een relatiebreuk
- Operaties
- Echtscheiding van ouders
- Moeilijkheden bij de geboorte (zowel voor kind als ouder kan dit traumatisch zijn)
- …
Wat zijn traumasymptomen?
Symptomen kunnen op veelzijdige manieren tot uiting komen en soms worden ze zelfs pas zichtbaar/voelbaar na enkele jaren. Een baby die bij de geboorte te weinig lucht kreeg, kan op volwassenleeftijd bijvoorbeeld paniekaanvallen ontwikkelen.
Veel mensen zijn zich niet bewust van de link tussen bepaalde symptomen en een bepaalde gebeurtenis. Dit hoeft uiteindelijk ook niet. Weet dat het kan dat de oorzaak misschien ver in het verleden ligt en dat het niet altijd mogelijk is om een verklaring van de symptomen te geven, maar dat maakt ze niet minder echt.
Enkele voorbeelden kunnen zijn:
- Extreme emoties (verdriet, angst, woede, …)
- Regulatiemoeilijkheden (prikkelbaarheid, opstandigheid, woedeaanvallen, …)
- Herbelevingen
- Roekeloosheid
- Depressie
- Zelfverwonding
- Suïcidale gedachten
- Paniek(aanvallen)
- Lichamelijke onrust (extreme alertheid, slaapproblemen, gevoelloosheid, niet kunnen stilzitten, …)
- (Onverklaarbare) pijnen
- …
Hoe pakken we het aan?
Zoals eerder aangegeven is het niet nodig om een herinnering te hebben aan de traumatische gebeurtenis(sen). We gaan dan aan de slag met wat het lichaam in het hier en nu aangeeft.
Zelfs als die herinneringen er wel zijn, zullen we hier niet in detail bij stilstaan. Op deze manier vermijden we dat er herbeleving ontstaat en bijgevolg hertraumatisering.
Dat betekent niet dat er niets bespreekbaar is, maar bespreking zal in kleine stukjes en beetjes gebeuren.
Uiteindelijk beogen we energie te ontladen en zo het gevoel van veiligheid in het lichaam te vergroten.
Vooraleer we hieraan beginnen, wordt er tijd gemaakt om de veiligheid die reeds aanwezig is, te verkennen.
We gaan enerzijds stilstaan bij de dingen in het dagdagelijkse leven die wel goed gaan, maar ook bij wat goed voelt in de therapieruimte zelf.
Op die manier weten zowel jij als ik waarop we kunnen terugvallen tijdens het werken aan de minder aangename deeltjes.
Boekentip:
- Voor jongeren en volwassenen: ‘De tijger ontwaakt’ van Peter A. Levine
- Voor ouders: ‘Het weerbare kind’ van Peter A. Levine en Maggie Kline